همه چیز درباره رادارهای ایران (3)
هر چند ساخت رادارهای تاکتیکی و برد متوسط برای رفع نیاز سریع و مقطعی
لازم است اما یک مجموعه پدافندی هر چه زودتر از وجود تهدیدات و کم و کیف
آنها مطلع و آگاه شود فرصت بیشتری برای پردازش شرایط و اتخاذ بهترین تصمیم
دارد. برای این منظور رادارهای دوربرد و قابل تر و طبیعتاً پیچیده و گران
قیمت تری مورد نیاز است. تهدیدات مدرن امروزی که عموماً چه در ابعاد کوچک
باشند و چه بزرگ از فناوری های پنهان کاری راداری(رادار گریزی) تا حد ممکن
بهره مند می شوند بر پیچیدگی کار رادارهای برد بلند می افزایند.
میزان داده های دریافتی از فضای بزرگتر طبعاً بیشتر است و پردازش آنها و
حذف اطلاعات غیر مفید (بازتاب های راداری ناخواسته) را نیز باید به موارد
فوق افزود. بنابراین رادارهای دوربرد برای ایفای نقش بسیار مهم «هشدار زود
هنگام» در این روزگار باید از فناوری بالایی نیز برخوردار باشند. باید در
نظر داشت به طور معمول به رادارهایی با برد بیش از 300 کیلومتر رادار
دوربرد گفته می شود.
همانطور که در قسمت های پیشین گزارش گفته شد برای غلبه بر ویژگی های
پنهانکاری هواگردهای مدرن یک راه استفاده از رادارهای با طول موج بلند نظیر
VHF و HF است. هر چند به دلیل همین طول موج بلند که در رده متر است خطایی
در رده چند ده تا چند صد متر در موقعیت یابی دقیق هدف ایجاد می شود اما با
توجه به نقش این رادراها در شبکه پدافندی که تشخیص اولیه هدف است این خطا
مشکلی بوجود نمی آورد و در عوض اهدافی به کوچکی بمب های هدایت شونده بالدار
دورایستا نیز کشف و مسیریابی می شوند.
پس از پایان جنگ تحمیلی و فرارسیدن دوران بازسازی تجهیزاتی نیروهای مسلح،
علاوه بر استفاده از راداهای سامانه های دوربرد موشکی به منظور ایجاد پوشش
دوربرد، راداهای مستقلی نیز تأمین شد از جمله رادار چینی JY-14 که در بخش
اول گزارش به آن پرداختیم. اما از جمله رادارهای سامانه های دوربرد در
ایران باید به اسکوارپیر و P-14 در سامانه پدافند هوایی موشکی اس-200 به
ترتیب با بیشینه برد تا 500 و تا 600 کیلومتر اشاره نمود که استقرار این
سامانه در نقاط مختلف کشور پوشش دوربرد مناسبی را به عنوان اولین حساسه
نیروی پدافند هوایی کشور فراهم کرده است.
اما شاید بهترین و پیشرفته ترین رادار اعلام شده در مجموعه دفاع هوایی
کشور، رادار روسی «نبو» باشد. نبو یک رادار کششی برد بلند و مخصوص هشدار
زودهنگام هوایی است که در باند وی-اچ-اف کار می کند. این رادار تمام
دیجیتالی به عنوان یکی از پیشرفته ترین رادارهای زمین پایه جهان که حضور آن
در ایران تعجب کارشناسان خارجی را نیز برانگیخت با استفاده از فناوری های
پیشرفته ای چون آنتن آرایه کاوش الکترونیکی فعال(AESA) و البته با
المانهایی در فرم یاگی و هدایت الکترونیکی امواج کار برای شناسایی اهداف،
رهگیری و تعقیب زاویه ای تک پالس ها را نیز به انجام می رساند و قابلیت
تصویر سازی 4 بعدی برای بی اثر کردن اخلالگرهای دیجیتال را دارد.
امروزه نبو نیز از پیشرفت های بومی کشور بی نصیب نمانده و توسط متخصصان داخلی در برخی زمینه ها در حال طی کردن فرآیند بهسازی است.
